Diệp Bảo Ngọc khóc nghẹn cảnh mẹ đơn thân vừa nuôi con, vừa trả nợ cho chồng
Tương tự nhiều làng cổ khác của vùng chiêm trũng Bắc bộ, làng Nôm thuộc Đại Đồng, Hưng Yên vẫn còn đó những nét đẹp cổ kính, trầm mặc, từ đình làng, ao làng, đường làng, cùng 19 nhà thờ họ biểu trưng cho con dân làng Nôm. Ở đời thường, nhắc đến Nôm là gợi ngay về nghề đặc thù của làng, ấy là buôn đồng nát. Cái nghề ấy "lẻn" cả vào thơ vè, định danh cụ thể về làng rằng: "Đồng nát thì về cầu Nôm".Ngược dòng lịch sử, tìm hiểu chuyện hình thành làng Nôm thông qua cụm di tích đình làng còn lưu lại mới biết thành hoàng làng Nôm chính là thánh Tam Giang - vị anh hùng dân tộc vẻ vang chống ngoại xâm chẳng liên quan gì đến nghề đồng nát. Ở vùng chiêm trũng Bắc bộ, thánh Tam Giang có hai hóa thân là thiên thần và nhân thần. Ở góc độ thiên thần, đây là vị thần chuyên bảo hộ vùng sông nước. Còn ở nhân thần, thánh Tam Giang là vị tướng oai dũng chống giặc ngoại xâm, sau khi hy sinh vì nước, ông được người dân tôn thờ. Thống kê có đến gần 400 đình, đền, nghè ở các làng cổ phía bắc thờ thánh Tam Giang.Trong cụm di tích đình Tam Giang ở làng Nôm, ngoài kiến trúc cổ kính của đình làng, mái ngói, cầu đá… còn nổi bật một cây đa cổ thụ. Các cụ cao niên kể rằng đấy là nơi khi xưa thánh Tam Giang và quân sĩ buộc ngựa, chiêu binh phục vụ kháng chiến chống giặc. Việc chiêu mộ binh sĩ khắp nơi, mỗi người mang mỗi họ khác nhau, khi đất nước yên bình, nhiều người trong số đó ở lại, thành cư dân làng Nôm. Nguyên cớ có đến 19 dòng họ khác nhau ở đây là vì vậy.Cũng từ câu chuyện chiêu quân của đức thánh Tam Giang, bánh tày ra đời. Với chiều dài gần 40 cm, khẩu chỉ bằng 3 ngón tay chụm lại, cầm rất vừa tay, mỗi chiếc bánh đủ cho một người bình thường ăn no. Việc người làng Nôm phát minh ra bánh tày chính là để phục vụ nhu cầu lương binh cho quân sĩ, vừa đủ dưỡng chất vừa đáp ứng tính tiện dụng, dễ dàng vận chuyển, lưu trữ thời gian dài. Nhờ vậy, bánh tày là dạng lương thực để binh sĩ bồi bổ trong những chiến trận ác liệt hoặc những cuộc hành quân xa.Tên gọi bánh tày, khi tìm hiểu ra, cũng mang lại nhiều thuyết giải thú vị. Liệu chiếc bánh có liên quan gì đến dân tộc Tày hay không? Nếu nhìn lại danh sách các dòng họ đang hiện hữu ở làng Nôm và những họ phổ biến của người Tày như Đỗ, Lê, Tạ… có thể thấy có sự tương đồng. Biết đâu trong quá trình chiêu quân, các tráng sĩ người Tày cũng tham gia công cuộc vệ quốc, gia nhập binh đoàn thánh Tam Giang và mang thứ bánh lá đặc trưng của dân tộc mình vào đời sống quân ngũ?Một lý giải khác liên quan đến bánh tày bắt nguồn từ chiều dài chiếc bánh. Nếu đo trung bình độ dài một chiếc bánh tày sẽ tương đương chiều dài cẳng tay với điểm đầu là lòng bàn tay và điểm cuối là cùi chỏ. Trong phương ngữ vùng Bắc bộ, đặc biệt là cư dân Hà Tây, chữ "tay" khi phát âm sẽ được nhấn thêm dấu huyền để thành "tày". Trong quá trình tập hợp binh về làng Nôm, có thể trong số ấy có những người lính đến từ vùng Hà Tây, việc biến âm trong phương ngữ khiến chiếc bánh tay khi xướng âm biến thành bánh tày là vậy.Trở lại với thời bình, bánh tày làng Nôm chỉ được làm vào dịp tết hoặc những sự kiện thực sự trọng đại. Cấu tạo một chiếc bánh rất đơn giản chỉ với đậu xanh đánh (đậu xanh lột vỏ, luộc chín, xào đường theo tỷ lệ 1:1) và mỡ thăn lợn cắt thỏi dài. Hai thứ này dùng làm nhân, còn lớp vỏ bánh là gạo nếp bao quanh, áo là lá dong. Bánh tày, ngoại hình giản đơn chỉ có thế. Nhưng khi ăn, bánh tày thực sự gây ấn tượng bởi sự cân bằng hài hòa giữa các nguyên liệu, hương vị. Ngọt bùi của đậu, béo ngậy của mỡ, dẻo thơm của nếp…, tất cả hòa quyện theo từng miếng cắn rất vừa nhờ kích thước khác lạ với các dòng bánh lá hiện hữu.Là đặc sản làng Nôm, ai ăn cũng khen ngon nhưng để tìm người làm ra bánh tày hôm nay lại là chuyện nan giải khi cả làng chỉ còn lại cụ Tạ Đình Hùng hằng năm vẫn gói bánh tày mùa tết đến. Tham gia cùng cụ Hùng trong một chuyến gói bánh tày, được nghe giải thích và chứng kiến các công đoạn làm bánh, mới thấy đằng sau vẻ giản đơn của chiếc bánh con con là vô số công đoạn phức tạp. Đầu tiên là phân chia tỷ lệ nguyên liệu, để ra một mẻ 100 chiếc bánh cần 10 kg gạo nếp cái hoa vàng vụ mới, 10 kg đường trắng, 10 kg đậu xanh không vỏ, 10 kg mỡ thăn. Phần chuẩn bị nguyên liệu chỉ có khoản đậu xanh đánh là nhọc sức vì phải luộc cho đậu nhừ, đánh nhuyễn không còn thấy dáng hạt rồi trộn đường đảo đều. Cái vất vả là khi đậu quết cùng đường, đảo tay không đều và nhanh sẽ làm đường chảy gây cháy khét, mẻ nhân ấy coi như hỏng. Đậu đảo đến chín nhừ, vàng ươm là hoàn thiện.So sánh làm bánh tày và bánh chưng, cụ Tạ Đình Hùng bảo: "Làm bánh tày vất hơn bánh chưng nhiều, bánh chưng có khuôn, một bánh tôi làm chậm nhất chỉ 2 phút, gói được một bánh tày bằng gói 3 - 4 cái bánh chưng". Đem câu chuyện làm bánh tày hỏi các nhà bán bánh lá ở chợ Nôm, ai cũng lắc đầu: "Không làm đâu, nhọc công lắm chú ạ". Cái sự nhọc ấy, hóa ra chẳng phải khó ở khâu chuẩn bị nguyên liệu mà ở kỹ thuật gói. Chứng kiến cụ Hùng tay thoăn thoắt từng thao tác xếp lá dong, rải 100 gram nếp cho một cái bánh, đặt phần nhân bánh lên lớp nếp, đoạn lấy tay túm hai mép lá kéo lên cao, giật xóc nhẹ, cuộn lại thật nhanh và đều, rồi thắt dây là xong một cái bánh tày. Độ khó khi làm bánh chính là ở cú giật "kinh điển" ấy. Cụ Hùng biết gói bánh tày từ năm 10 tuổi, đến nay đã hơn 70 năm tuổi nghề và cú giật điệu nghệ ấy vừa đủ lực để lớp gạo mỏng te bám đều quanh lõi nhân. Tôi làm thử mấy chiếc bánh cùng cụ nhưng cứ đến công đoạn cuối cùng với thao tác giật là gạo bay đằng gạo, nhân rời đằng nhân, không thể nào căn đều cho được.Mỗi lần chuẩn bị cho một mẻ bánh 100 cái, mất 2 ngày trời, dù tuổi cao, sức yếu, nhưng cụ Tạ Đình Hùng vẫn cố gắng làm, bởi: "Lệ làng xưa mỗi khi bày cỗ tết hoặc cúng đình, phải có giò cây, bánh tày, chả hoa, đều là các thứ người làng tôi tự làm cả, có năm cầu kỳ hơn thì thêm món cá kho ủ trấu. Giờ các món ấy thất truyền hết, còn lại mỗi bánh tày. Gói bánh mệt người lắm nhưng con cháu ở xa chúng nó cứ bảo gói để lễ thánh và mang làm quà đặc sản làng Nôm. Mấy năm nay chúng nó đem bánh tày làm quà biếu tết, ai ăn cũng khen, chiều các cháu nên cố làm".Nhờ kích thước nhỏ, gói đều tay, cộng thêm 5 giờ luộc ngập sôi trong nước, bánh tày khi hoàn thiện ngon dẻo rền ngậy đến lạ kỳ, ăn no vẫn không ngán. Đem cắt lát miếng bánh do cụ Hùng làm, thấy rõ các lớp vỏ, nhân, mỡ phân bố đều tăm tắp, mắt nhìn đã thấy thèm. Ăn bánh của cụ Hùng thật ngon, nhưng cũng có chút bâng khuâng, bởi rằng món bánh tày trứ danh của làng Nôm đang thiếu người kế tục. Trong nhiều mâm cỗ dâng lễ thánh ngày xuân của người làng, bóng dáng bánh tày đang dần được thay bằng những cao lương mỹ vị hợp thời hơn. Lo rằng một ngày không xa, món bánh tày làng Nôm chỉ còn tồn tại trong hoài niệm và chuyện kể.Hồng Kông mở cửa nhưng yêu cầu người dân cài app 'rời khỏi nhà an toàn'
Dữ liệu từ blockchain cho thấy ngày 10.3, một thợ đào Bitcoin độc lập đã dùng thiết bị khai thác tiền mã hóa bỏ túi để giải được khối blockchain thứ 887.212 của Bitcoin và nhận về phần thưởng trị giá 263.000 USD. Theo Con Kolivas, nhà sáng lập nhóm khai thác Bitcoin solo.ckpool, xác suất của việc thợ đào đơn lẻ giành được khối trong ngày chưa đến 1 phần triệu. Nói cách khác, trung bình phải mất 3.500 năm để tìm thấy một khối như vậy. Thợ đào may mắn này dùng máy Bitaxe 480 gigahash mỗi giây (GH/s). Để so sánh, nhiều công ty khai thác tiền điện tử lớn đang dùng các máy đào có công suất trên 230.000 GH/s, mạnh gấp 480 thợ đào cá nhân.Khai thác Bitcoin là quá trình thợ đào cạnh tranh để giải các câu đố mật mã phức tạp nhằm xác thực giao dịch và bảo mật mạng blockchain. Người chiến thắng sẽ được thêm một khối vào blockchain và nhận về phần thưởng gồm Bitcoin mới và phí giao dịch. Khi càng nhiều người tham gia vào quá trình đào, tỷ lệ cạnh tranh trên toàn mạng càng cao, blockchain càng trở nên an toàn. Do cạnh tranh trên toàn mạng quá gay gắt, người đào Bitcoin đơn lẻ hiếm khi giải được các khối. Tỷ lệ người đào bằng giàn máy nhỏ nhận được phần thưởng càng hiếm. Để tăng sức mạnh tính toán, các thợ đào đã liên kết lại với nhau thành các pool. Họ dùng phần mềm kết nối với mạng Bitcoin để phân chia xử lý tính toán và chia đều phần thưởng nhận được.Dữ liệu từ blockchain cho thấy, thợ đào may mắn đã thu được tổng cộng 3,15 BTC khi giải bài toán trong khối 887.212. Phần thưởng bao gồm 3,125 Bitcoin từ khối và 0,025 Bitcoin khác từ phí giao dịch. Theo giá thị trường, số Bitcoin này trị giá khoảng 263.000 USD, tương đương 6,7 tỉ đồng.Hiện tại, hầu hết Bitcoin được khai thác từ các nhóm có quy mô lớn như Foundry USA. Đây là nơi thu hút phần lớn hashrate (đơn vị tính độ khó trong việc khai thác tiền mã hóa) từ các nhóm đào Bitcoin như Cipher Mining, Bitfarms và Hut 8.Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt đó, những người dùng máy đào Bitcoin bỏ túi hầu như không có lời. Một số máy đào siêu nhỏ được thiết kế theo phương thức mã nguồn mở để chống lại "tính bí mật và độc quyền" của ngành khai thác Bitcoin.
Bình Định và Viettel hợp tác chuyển đổi số
Báo Thanh Niên cập nhật nhanh nhất kết quả xổ số (KQXS), kết quả xổ số miền Bắc (XSMB), kết quả xổ số miền Nam (XSMN), kết quả xổ số miền Trung (XSMT), kết quả xổ số điện toán trực tiếp nhanh nhất hôm nay chủ nhật ngày 26.1.2025.KQXS Tiền Giang, Kiên Giang, Đà Lạt, Khánh Hòa...Mời bạn đọc xem kết quả xổ số (KQXS) miền Bắc (XSMB), kết quả xổ số miền Nam (XSMN), kết quả xổ số miền Trung (XSMT) được cập nhật trên Báo Thanh Niên mỗi ngày.
Tuy nhiên diễn biến của cuộc chạm trán giữa Hanoi Buffaloes với Nha Trang Dolphins đầy bất ngờ khi đội bóng đến từ phố biển chơi lấn lướt. Madarious Gibbs và Dominique Tham phối hợp đầy ăn ý để liên tục ghi điểm cho CLB Nha Trang Dolphins.
Tại sao một bức tranh tường ở Ấn Độ lại khiến các nước láng giềng giận dữ?
Theo liên Bộ Công thương - Tài chính, thị trường xăng dầu thế giới kỳ điều hành từ ngày 23.1 - 31.1 chịu ảnh hưởng của các yếu tố như: dự trữ dầu thô của Mỹ tăng lên, chính sách thuế của Mỹ do Tổng thống Mỹ đưa ra đối với một số quốc gia, cuộc họp sắp tới của OPEC+ về kế hoạch tăng nguồn cung… Các yếu tố nêu trên khiến giá xăng dầu thế giới trong những ngày vừa qua có diễn biến tăng, giảm tùy từng mặt hàng, nhưng xu hướng chung là giảm.Trong kỳ điều hành này, liên Bộ Công thương - Tài chính quyết định không trích lập, không chi sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu đối với các mặt hàng xăng E5RON 92, xăng RON 95, dầu diesel, dầu hỏa, dầu mazut.Theo đó, giá bán các mặt hàng xăng dầu tiêu dùng phổ biến trên thị trường đối với xăng E5RON 92 không cao hơn 20.391 đồng/lít, giảm 201 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành và thấp hơn xăng RON 95 là 611 đồng/lít. Giá xăng RON 95 không cao hơn 21.002 đồng/lít, giảm 140 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành.Giá dầu diesel không cao hơn 19.246 đồng/lít, giảm 948 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành. Giá dầu hỏa không cao hơn 19.439 đồng/lít, giảm 671 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành. Giá dầu mazut không cao hơn 17.502 đồng/kg, giảm 250 đồng/kg so với giá cơ sở hiện hành.Giá bán xăng dầu nói trên được các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, thương nhân phân phối xăng dầu áp dụng từ 15 giờ ngày 1.2.Theo liên Bộ Công thương - Tài chính, quyết định điều hành giá xăng dầu được căn cứ theo diễn biến giá xăng dầu thế giới, biến động tỷ giá VND/USD và các quy định hiện hành.Phương án điều hành giá xăng dầu nhằm bảo đảm biến động giá xăng dầu trong nước phù hợp với biến động giá xăng dầu thế giới; tiếp tục duy trì mức chênh lệch giá giữa xăng sinh học E5RON 92 và xăng khoáng RON 95 ở mức hợp lý để khuyến khích sử dụng nhiên liệu sinh học theo chủ trương của Chính phủ; bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường.
